برآورد پارامترهای ژنتیکی و ترکیب پذیری عمومی توده های بومی اسپرس از نظر عملکرد علوفه

با توجه به اهمیت ارزیابی ترکیب پذیری عمومی قبل از تهیه واریته های ساختگی در گیاهان علوفه ای تعداد 36 توده بومی اسپرس از نقاط مختلف ایران جمع آوری و در سال 1379 در یک خزانه پلی کراس در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 24 تکرار کاشته شد. 36 توده پلی کراس حاصل جهت انتخاب والدین مناسب برای تولید واریته ساختگی در سال 1380 در قالب طرح لاتیس 3 گانه ارزیابی گردیدند. به دلیل معنی دار نبودن اثر بلوک های ناقص درون هر تکرار، داده ها به صورت بلوک های کامل تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. صفات عملکرد تر کل کرت به ازای واحد طول ردیف، وزن تر به ازای تک بوته، وزن خشک 5/1 کیلوگرم از کل کرت در مجموع 3 چین و هم به طور جداگانه در هر چین (برداشت) مورد بررسی قرار گرفتند. هم چنین شاخص عملکرد پیشنهادی در این مقاله برای مجموع دو چین 1 و 2 و خوش خوراکی فقط برای چین دوم محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. وزن خشک 5/1 کیلوگرم از کل کرت و وزن تر به ازاء تک بوته به ترتیب کمترین و بیشترین مقدار ضریب تغییرات را به خود اختصاص دادند. برآوردهای وراثت پذیری برای خوش خوراکی، شاخص عملکرد و وزن تر به ازای تک بوته انتخابی بالا بود. از نظر قابلیت ترکیب پذیری عمومی، 6 توده برای صفت عملکرد تر، 6 توده برای وزن خشک، 9 توده برای شاخص عملکرد و 10 توده برای خوش خوراکی دارای بالاترین ارزش بودند. بنابراین توده های برتر در مورد هر متغیر را می توان به عنوان والدین در تولید واریته های ساختگی اسپرس به کار برد.